توصیه به صبر در برابر ناملایمات
توصيه به صبر در برابر ناملايمات :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
ولَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ (۱۵۵)
قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوه‌ها، آزمایش می‌کنیم؛ و بشارت ده به استقامت‌کنندگان! (۱۵۵)
الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ (۱۵۶)
آنها که هر گاه مصیبتی به ایشان می‌رسد، می‌گویند: «ما از آنِ خدائیم؛ و به سوی او بازمی‌گردیم!» (۱۵۶)
أولَٰئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَهٌ ۖ وَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ (۱۵۷)
اینها، همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنها هستند هدایت‌یافتگان! (۱۵۷)
راز اين آزمون و گونه‌گوني آن، اين است كه انسانها با استعدادهاي گوناگون آفريده شده‌اند و عامل شكوفايي اين استعداد امتحانهاي متنوع است.
صبر و شكر از كمالهاي انسان است و اين كمال، بدون آزمونهاي گونه‌گون از قوه به فعليت نمي‌رسد، از اين رو خداي سبحان،
گاه انسان را به نعمت و منحت[2] و عزت
و گاهي با نقمت و محنت و مهنت مي‌آزمايد،
تا شكر و صبر دروني او روشن شود. در ابتلاي به ضرّاء و مصائب و شرايط سخت و تلخ، انسانهاي صابر، و در امتحان به سرّاء و شرايط رفاه و آسايش، انسانهاي شاكر شناخته مي‌شوند، بر همين اساس، هنگام جنگ و اعزام نيرو، آزمون به شدايد، كمبودها و صبر، و پس از پيروزي و دستيابي به غنايم جنگي، آزمون به مسائل رفاهي و شكر مطرح است.
از تأكيدي كه در اين آيه و برخي ديگر از آيات آمده كه «ما حتماً شما را مي‌آزماييم»: (لَنَبْلُوَنَّكُم) معلوم مي‌شود كه امتحان قضاي حتمي خداست و هيچ كس بدون امتحان نخواهد بود، پس اگر كسي از خدا بخواهد كه مرا امتحان نكن، دعاي وي مستجاب نيست.
بايد چنين دعا كرد: خدايا! ايمان مرا راسخ و به من توفيق عطا كن تا از آزمايش تو سرافراز بيرون آيم.
[1] . سوره بقره، آيات 155 ـ 157
[2] . منحه: عطا و دهش (فرهنگ دهخدا، ذيل واژه منحت)
اسلام و محيط زيستْ - صفحه 211
حضرت آيت الله جوادی آملی مدظله العالی
