آوای دل

تاملی در دیدگاههای استاد شهید مطهری
شماره سیصد و بیست وهفت

قسمت سوم از جلد هشتم کتاب
آشنایی باقرآن
تفسیر سوره طلاق

نقطه ی مقابل این، طلاقهایی است كه اسم اینها را باید «طلاقهای هالیوودی» گذاشت، یعنی كوچكترین بهانه ای كافی است برای اینكه #طلاق صورت بگیرد، یعنی یك امر بسیار عادی، مثل دوستی یی كه دو نفر با یكدیگر پیدا می كنند برای اینكه با همدیگر همسفر باشند، یك روز هم تصمیم می گیرند [از هم جدا شوند. ] یكی از آندو كه تصمیم گرفت و گفت دیگر من نمی خواهم با تو هم خرج باشم كار تمام است و چیز دیگری نمی خواهد، شرط و قیدی ضرورت ندارد.

در هر جا كه این نظام برقرار شده است عملاً نظام خانوادگی وجود ندارد، یعنی هر مردی در طول عمرش با دهها زن ازدواج كرده، شش ماه با این، یك سال با آن، یك مدت بی زن و. . . و هر زنی همین طور، با چندین مرد ازدواج كرده، چند روز با این، چند روز با آن و. . . این درست برخلاف آن روح فطری [ازدواج ] است.
ازدواج و زوجیّت یك امر فطری در بشر است، یعنی مسأله ی ازدواج صرفاً برای اطفاء غریزه ی جنسی نیست، مسأله ی وحدت و صمیمیتی است كه باید پایدار بماند، كه داستانش مفصل است و خودمان در برخی كتابها بحث كرده ایم. اینجاست كه حتماً باید فلسفه ای وجود داشته باشد كه از یك طرف پایه ی ازدواج را #تحكیم كند یعنی تا حد امكان نگذارد این پیمان متزلزل شود ولی «نگذارد» نه به معنی اینكه قانوناً و با زور جلویش را بگیرد، چون شركتی كه اساس آن بر شركت عواطف است معنی ندارد كه زور بخواهد آنجا حكمفرما باشد.

مثل رابطه ی امام جماعت و مأموم است كه پایه ی این رابطه بر ارادت و اعتقاد است، یعنی مردمی كه می آیند اقتدا می كنند باید به این امام جماعت اعتقاد و ارادت داشته باشند. محكم كردن پایه ی این اعتقاد بر اساس زور امكان پذیر نیست. فرض كنید یك آقایی واقعاً هم عادل است، خیلی هم آدم خوب و باتقوایی است ولی به هر حال مردم محل به او ارادت ندارند؛ نمی شود مردم را به چوب بست كه شما باید ارادت داشته باشید. ارادت «چوب بستن» ی نیست.
چیزی كه بر پایه ی عاطفه برقرار شده است و باید برقرار باشد زور در آنجا حكمفرما نیست.

پس باید تدابیری اندیشید كه بر اساس آن تدابیر روح ازدواج كه صمیمیت و وحدت است متزلزل نشود، و این تدابیر را گاهی باید از مقدمات خیلی دور شروع كرد.