آوای دل

وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَ نُطْعِمُ مَنْ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلالٍ مُبِينٍ «47»
و هرگاه به آنان گفته شود: از آن چه خداوند روزى شما كرده بخشش كنيد، كسانى كه كفر ورزيدند به كسانى كه ايمان آورده‌اند مى‌گويند: آيا به كسانى غذا دهيم كه اگر خداوند مى‌خواست خودش به آنها غذا مى‌داد؟
شما در گمراهى آشكارى هستيد.
نکته ها
افرادى كه بينش صحيح ندارند يا مى‌خواهند از زير بار مسئوليّت شانه خالى كنند، تمام انحرافات و عملكرد زشت خود را به گردن ديگران مى‌اندازند:
1. گاهى مى‌گويند: مقصّر خداست، اگر او نمى‌خواست ما مشرك نبوديم: «لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا» «1»، «لَوْ شاءَ الرَّحْمنُ ما عَبَدْناهُمْ» «2»
2. گاهى مى‌گويند: مقصّر جامعه است، اگر اين بزرگان نبودند، ما مؤمن بوديم. «لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ» «3»
3. گاهى مى‌گويند: مقصّر نياكان ما هستند. «إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا» «4»
«1». انعام، 148.
«2». زخرف، 20.
«3». سبأ، 31.
«4». زخرف، 22.
جلد 7 - صفحه 544
در اين آيه نيز مى‌گويند: اگر لازم بود خدا خودش به فقرا روزى مى‌داد. غافل از آن كه خداوند مسئوليّت سير كردن فقرا را به دوش اغنيا گذاشته است.
سؤال: چرا خداوند خود فقرا را رزق نمى‌دهد و به مردم دستور انفاق مى‌دهد؟!
پاسخ: رشد انسان، در سايه‌ى گذشت و ايثار و سخاوت و نوع‌دوستى و دلسوزى و صرفه‌جويى و الفت و تعاون و محبّت و تفقّد است. اگر همه‌ى مردم از امكانات يكسان برخوردار باشند، نه زمينه‌اى براى بروز اين كمالات باقى مى‌ماند و نه بسترى براى صبر و زهد و قناعت محرومان.
پیام ها
1- توجّه به اين كه «آن چه داريم رزق الهى است نه ملك ما» بخشش را آسان مى‌كند. «أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ»
2- كفر، سبب خود دارى از انفاق است. قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا … أَ نُطْعِمُ‌
3- كافر، رازق بودن خدا را مسخره مى‌كند. «لَوْ يَشاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ»
4- انفاق، نشانه ايمان است. (زيرا ترك انفاق از ويژگى‌هاى كفّار شمرده شده است). قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا … أَ نُطْعِمُ‌ …
5- كار انسان به جائى مى‌رسد كه كفر و بخل را راه درست و ايمان و انفاق را انحراف مى‌شمرد. «إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلالٍ مُبِينٍ»