آوای دل

آیا اوقات نمازهای پنجگانه در قرآن کریم بیان شده‌اند؟

در بعضی از آیات قرآن کریم به اوقات نمازهای واجب شبانه روزی اشاره شده است که دو نمونه ذکر می‌شود:

۱. آیه ۷۸ سوره اسراء: أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمْسِ إِلَیٰ غَسَقِ ٱلَّيْلِ وَ قُرْءَانَ ٱلْفَجْرِۖ إِنَّ قُرْءَانَ ٱلْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا

“دلوک شمس” به معنای زوال خورشید در هنگام ظهر است و “غسق اللیل” به معنای شدت تاریکی شب، بنابراین معنای ابتدای آیه این است که از هنگام زوال خورشید در ظهر تا هنگام نیمه شب، نماز به پا دار که این قسمت از آیه اشاره به وقت نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء دارد زیرا از هنگام زوال خورشید تا مغرب، زمان نماز ظهر و عصر است و از مغرب تا نیمه شب زمان نماز مغرب و عشاء.

در ادامه آیه “قرآن الفجر” اشاره به نماز صبح دارد که زمان آن بعد از فجر صادق است و به این جهت به نماز صبح “قرآن فجر” گفته شده که خواندن سوره حمد در هر نمازی واجب است، بنابراین به سایر نمازها نیز می‌توان قرآن گفت مانند قرآن ظهر یا قرآن عشاء.

۲. آیات ۳۹ و ۴۰ سوره ق: وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ ٱلشَّمْسِ وَ قَبْلَ ٱلْغُرُوبِ ۳۹ وَ مِنَ ٱلَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبَٰرَ ٱلسُّجُودِ

در این آیات به تسبیح و حمد خدا پیش از طلوع آفتاب و غروب آن و در پاره‌ای از شب، فرمان داده شده است.

تسبیح همراه با حمد خدا می‌تواند اشاره به نماز باشد، بنابراین مقصود از تسبیح پیش از طلوع خورشید نماز صبح است و پیش از غروب اشاره به نماز ظهر و عصر دارد و پاره‌ای از شب درباره نماز مغرب و عشاست.

در پایان آیه نیز به تسبیح خدا پس از سجده‌ها فرمان داده شده: وَ أَدْبَٰرَ ٱلسُّجُودِ که می‌تواند اشاره به استحباب تعقیبات بعد از نمازها باشد.