آوای دل

بی توجهی، رفتارهای منفی کودک را خاموش می کند

پرخاشگری شدید و خجالتی بودن هر دو به اعتماد به نفس پایین کودک و کمبودهای مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی مربوط است.

اگر کودکی مدام تنبیه شود در موقعیتی جدید با ایزوله شدن واکنش نشان می‌دهد، مثلاً کودکی که زیاد تنبیه بدنی می‌شود موقع کتک خوردن می‌خندد در حالی که طبق اصل زیستی هیچ فردی نسبت به درد سازگار نمی‌شود و چنانچه فردی موقع کتک خوردن بخندد می‌خواهد فرد تنبیه کننده را عصبانی کند.

برخی والدین می‌گویند ما اجتماعی هستیم، اما فرزندمان خجالتی است. با ارزیابی رفتار والدین به این نتیجه می‌رسیم که آنها فرصت صحبت کردن را از کودک گرفته‌اند و هر کس از او سؤال می‌پرسد این والدین هستند که پاسخ می‌دهند.
وجود مادر سختگیر و پدر آسانگیر باعث تعارض در کودک می‌شود.

متأسفانه برخی والدین قبل از اینکه کودک تکلیفی را تمام کند از او انتظار انجام تکلیف بعدی را دارند مثلاً در حالی که سه خط از مشق کودک باقیمانده از او می‌خواهند تا تکالیف ریاضی‌اش را نیز حل کند. 

در این مواقع کودک برای مقابله با مادر جلوی او می‌ایستد بنابراین می‌توان در این مورد پرخاشگری را به موقعیت نسبت داد هر چند که برخی کودکان در موقعیت‌های مشابه نیز پرخاشگری نشان می‌دهند.

برخی تحقیقات عوامل ارثی را در وقوع پرخاشگری مؤثر دانسته‌اند، اما نباید فراموش کرد که عوامل ارثی در بستر محیط شکل می‌گیرند.
اولین مرحله درمان آموزش والدین برای کنترل خشم است که معمولاً مهارت‌های رفتاردرمانی در این زمینه مؤثر است. 

در مورد کودکان نیز می‌توان از اصل «پریماک» یا «مادربزرگ» استفاده کرد که بر اساس آن از رفتارهایی که بیشترین فراوانی را در کودک دارند برای تقویت رفتارهایی که می‌خواهیم انجام دهند استفاده می شوند.

‌ اگر به کودک بگوییم در صورتی که نمره ۲۰ بگیری ۱۰ هزار تومان تشویق می‌شوی به تدریج انگیزه او را از بین می‌بریم چرا که دادن پول تقویت بیرونی محسوب می‌شود در حالی که می‌توان به او گفت در صورتی که نمره‌ات بالای ۱۸ شود می‌توانی آخر هفته تفریح مورد علاقه‌ات را انجام دهی.

تنبیه موجب می‌شود که کودک در حضور فرد تنبیه‌کننده رفتار ناپسند را انجام ندهد، اما در غیاب او به تکرار رفتار می‌پردازد در حالی که تقویت در موقع مناسب موجب کاهش رفتار می‌شود.

کودک معمولاً برای جلب توجه گریه می‌کند و در صورتی که والدین به او توجه کنند این رفتار تکرار می‌شود بهترین رفتار در خصوص کودکی که گریه می‌کند یا پای به زمین می‌کوبد بی‌توجهی است و بهترین زمان تقویت همان چند ثانیه‌ای است که رفتار خاموش می‌شود زیرا کودک بعد از مدتی گریه کردن و دست و پا زدن خسته می‌‌شود در آن زمان می‌توان به کودک گفت بیا با هم حرف بزنیم یا بازی مورد علاقه او را انجام دهیم.

کتک زدن کودک موجب تکرار رفتارهای نادرست او می‌شود زیرا توجه مادر را به خود جلب می‌کند در حالی که ساده‌ترین روش برای خاموشی رفتارهای منفی کودک بی‌توجهی نسبت به آنها و تقویت رفتار در زمان مناسب

علایم فقر آهن در کودکان

فقر آهن شایع ترین بیماری خونی در دوره شیرخوارگی، نوزادی و کودکی است. این نوع کم خونی ناشی از کمبود آهن برای ساخت هموگلوبین در گلبول های قرمزخون است.
در صورت کمبود آهن، تولید هموگلوبین در گلبول قرمز کاهش یافته و در نهایت گلبول قرمز کوچک و کم رنگ می شود.

دلایل ایجاد کم خونی فقر آهن:

ذخیره کم آهن بدن در نوزادان
کمبود تغذیه ای آهن
از دست دادن خون با منشا گوارشی (آلودگی انگلی/ زخم معده و روده/ آلرژی به پروتئین شیر گاو)
اختلال در جذب آهن در اسهال مزمن
ابتلا به فاویسم یا تالاسمی
مصرف زیاد شیر گاو و غذاهای فاقد آهن

علایم بالینی کم خونی فقر آهن:

رنگ پریدگی
بی اشتهایی
بیقراری‌های شبانه
اختلالات خواب
کج‌خلقی
یبوست
خستگی
تاخیر در رشد
استعداد ابتلا به عفونت
تند شدن ضربان قلب
کاهش میزان هوش و توجه و یادگیری

حسادت در کودکان و راه های درمان

– حسادت یکی از شایعترین واکنش هایی است که در اغلب کودکان و نوجوانان دیده میشود

– حسادت زمانی بروز می کند که عامل رقابت منفی و مقایسه و هم چشمی و تبعیض مطرح باشد

– حسادت علاوه بر ایجاد عصبانیت ، تنفر و احساس خود کم بینی در بچه ها ، باعث میشود در سنین بالاتر شخص تماس خود را با محیط و افراد اجتماع از دست بدهد و تنها بماند

– حسادت غالبا با ترس درونی و خشم همراه است

– کودک حسود گمان می کند مظلوم واقع شده و کسی از او حمایت نمی کند پس او در صدد انتقام است و حسادت می ورزد

– ار نظر روان شناسی حدود 1/5 سالگی حسادت در بچه ها ظاهر میشود و در 2 تا 4 سالگی به اوج خود میرسد

– حسادت برای کودکی که فرزند دیگری در خانه متولد می شود به صورت شب ادراری ، خشم ، اضطراب ، افسردگی و بازگشت به رفتارهای دوران کودکی ظاهر میشود

راه های درمان

1- فرو نشاندن حسادت کودک از طریق فشار ، اجبار یا تنبیه امکان پذیر نیست

2- تفهیم و آگاهی : به کودک گفته شود که ما تو را دوست داریم و اگر به کودک دیگر بیشتر توجه میشود به خاطر کوچکی و ناتوانی اوست

3- رعایت اعتدال :در عین توجه و محبت به کودک کوچکتر بخشی از محبت خود را متوجه کودکان دیگر کنید و از مقایسه آنها بپر هیزید

4- محبت در تنهایی: کودک حسود را در کنار خود بگیرید ، دست بر سرو رویش بکشید تا احساس کند مورد توجه است

5- ایجاد زمینه اعتماد: به او اطمینان بدهید که از داشتن چنین فرزندی احساس لذت می کنید

6-ارجاع کار : کارهای کودک دیگر را در صورت تمایل به کودک حسود واگذار کنید مانند نگهداری ، آرام کردن ، لباس پوشاندن و….

7- جرات دادن : باید به کودک حسود گفت ؛ تو قوی و شجاع هستی و می توانی کارهای خودت را انجام دهی

8- عقده تکانی : نگاه داشتن حسادت به زیان کودک است و لازم است آن را بیان کند و به پدر و مادر بگوید که کودک دیگر را دوست ندارد . به حفظ خونسردی او اجازه دهید تا احساسش را ببان کند

10- جابگزین کردن : گاه کودک حسود می خواهد برادر با خواهر خود را کتک بزند ، بهتر است یک عروسک بزرگ به او داد تا دق دلی را یر آن خالی کند

11- سعی کنید نقاط مثبتی را در کودک حسود پیدا کنید و او را بدان خاطر بستایید.

12- با بازی درمانی و نقاشی اجازه دهید بچه ها احساس خود را بیان کنند و تخلیه روانی شوند

13- اعتماد به نفس را در او افزایش دهید

منبع :اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان / تالیف محمد حسن راد منش و دیگران ، 1390