آوای دل

انتقام گیرنده كربلا
بخش سوم از سلسله مقالات ‌سیدالشهدا(ع) در جبين امام زمان(عج):
آن ايستاده مرد ، آن كوكب دري ( ستاره‌ي درخشان ) امام زمان عليه السلام است . همو كه خداوند در سفر معراج به پيامبر صلي الله عليه و آله چنين معرفيش مي‌كند :
« …او خونخواه ] برخاسته از [ عترت توست ، قسم به عزت و شوكتم كه اوست حجتي ] كه اطاعتش [ واجب است ، و اوست انتقام گيرنده از دشمنانم .» (1)
اينگونه بي‌خود نيست كه وقتي اصحاب امام عصر عليه السلام به دور ايشان حلقه مي‌زنند ، وقتي به زين اسب ايشان تبرك مي‌جويند و چون كنيزان از ارباب خود فرمان مي‌برند ، وقتي در محضر جانبازي مي‌كنند و به هر كار او بخواهد دست ميزنند ، وقتي دل‌هاي خاشع و روشنشان از خداوند شهادت مي‌طلبد ، شعارشان اين باشد : (2)
« يا لثارات الحسين » !
ثاراث جمع ثار به معناي خون است . تركيب « يا لثارات » در مصيبت‌ها به كار مي رود كه انسان از شدت آنها ، ندبه و زاري و فرياد مي‌كند . پس منظور از عبارت « يا لثارات الحسين » ندبه كردن براي خونخواهي آن بزرگوار است .

22.jpg

يكي از القاب امام حسين عليه السلام و پدر بزرگوارشان حضرت امير عليه السلام ، ثارالله است . همانگونه كه در زيارت عاشورا مي‌خوانيم :
السلام عليك يا ثارالله و ابن ثاره (3)
سلام بر تو اي خون خدا و فرزند خون خدا !
در تعبير ثارالله، كلمه‌ي « ثار » به «الله » اضافه شده و اين تركيب اضافه‌ي تشريفي است از آنجا كه خون سيدالشهداء عليه السلام شرافت بسياري نزد پروردگار دارد و خداي متعال - به وسيله‌ي امام عصر عليه السلام - خونخواه اوست ،‌لذا آن را به خود منسوب كرده است خون امام حسين عليه السلام از شريف‌ترين خون‌هايي است كه در عالم به زمين ريخته شده و هنوز تقاص آن گرفته نشده است .
امام زمان عليه السلام هنگام ظهور به كمك ياران خود انتقام ايشان را از دشمنان اهل بيت عليهم السلام مي‌گيرند . ايشان و انصارشان با شعار خونخواهي امام حسين عليه السلام بر مي‌خيزند و اين شعار ، همه‌ي اهداف و خواسته‌هاي آنها را يكجا بيان مي‌كند . ثائر كسي است كه تا خونبهاي خود را نگيرد ، آرام و قرار ندارد . امام عصر عليه السلام خونخواه نينواست و نهايت آرزوي هر مومني خونخواهي حضرت سيدالشهداء در ركاب ايشان است چنانكه در زيارت عاشورا مي‌خوانيم :
فأسئل الله … أن يزرقني طلب ثارك مع أمام منصور من أهل بيت محمد صلي الله عليه و آله (4)
از خدا مي طلبم ، خونخواهي تو را همراه امام پيروز اهل بيت پيامبر .

موتور
آن « طريد » كه فرو نهاده مانده چه خون دلي مي‌خورد ! آن « شريد » كه دور از دسترس افتاده چه رنجي مي‌كشد ! در حديثي امام عصر عليه السلام را به وصف « الموتور بأبيه » (5) معرفي كرده‌اند موتور يعني كسي كه مورد قتل و غارت قرارگرفته و «الموتور بأبيه » يعني كسي كه به خاطر جنايت در حق پدرش، مظلوم واقع شده و هنوز به خونخواهي او برنخاسته . اين داغدار پدر چه مظلوميتي را تحمل مي‌‌كند و چقدر بايد به انتظار اجازه باشد تا به خونخواهي و انتقام برخيزد ؟!
يكي از شباهتهاي امام عصر عليه السلام به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را در روايات چنين بيان داشته‌اند :
« قيام ، شمشير كشيدن و كشتار دشمنان خدا و رسولش ، و زورگويان و طاغوت‌ها. او با شمشير و ] ايجاد[ ترس ] در دل دشمنان[ ياري ميشود و هيچ پرچمي برابر او تاب ] ايستادگي [ نمي‌آورد .» (6)
اين زخم پنهان روزي سر وا مي‌كند و اين فرياد خفته در گلو روزي عالمگير مي شود و زمين و زمان شنواي اين داد از سر درد خواهند شد:
ألا يا أهل العالم إن جدي الحسين قتلوه مظلوماً (7)
اي عالميان ! جدم حسين را مظلومانه شهيد نمودند .

58.jpg

عزاداران سيدالشهداء عليه السلام ، ملائك ياور امام عصر عليه السلام
السلام عليك و علي ملائكه المضاجعين (8)
ياران امام عصر عليه السلام در راه خونخواهي نياي بي‌ياورش ، نه تنها انسان‌ها ، كه فراواني از فرشتگان الهي هستند .
« فرشتگاني كه با نوح عليه السلام در كشتي بودند ، فرشتگاني كه ابراهيم عليه السلام را هنگام انداخته شدن در آتش همراهي مي كردند ، فرشتگاني كه با موسي عليه السلام بودند هنگام شكافتن دريا براي بني اسرائيل . چهارهزار فرشته‌ي نشاندار همراه با پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و هزار ملكي كه پي در پي بر ايشان فرود مي‌آمدند و سيصد و سيزده فرشته‌اي كه در بدر بودند ، چهار هزار ملكي كه براي پيكار در ركاب حسين بن علي عليه السلام فرود آمدند و به آنها اجازه‌ي جنگ داده نشد.اينان پريشان و غبارآلود و گريان در كنار قبر آن حضرت هستند تا روز قيامت …. همه‌ي اينها در روز زمين انتظار قيام قائم عليه السلام را ميكشند تا هنگامه‌ي ظهورش فرا رسد» . (9)
اين فرشتگان نيز ميان حسين عليه السلام و مهدي عليه السلام در سعي‌اند ، از سويي بر داغ حسين عليه السلام مي‌گدازند و از طرفي در ركاب مهدي عليه السلام به انتقام جويي اباعبدالله عليه السلام اقدام مي‌كنند .

پی نوشتها :
(1) مکیال المکارم ، ج 1 ، ص 130.
(2) مکیال المکارم ، ج 1 ، ص 131.
(3) زیارت عاشورا ، مفاتیح الجنان.
(4) زیارت عاشورا ، مفاتیح الجنان.
(5) کمال الدین ، ج 2 ، ص 361.
(6) مکیال المکارم ، ج 1 ، ص 141.
(7) الزام الناصب ، ص 282.
(8) بحارالانوار ، ج 101 ، ص 317.
(9) مکیال المکارم ، ج 1 ، 138.

ورود دو پیر مرد به صحرای کربلا

در تاریخ دارد بی­بی­ها و بچه­ها می­دیدند هر روز هزار هزار لشگر از کوفه می­آید، نیزه­ها و خنجرها همه آماده شده ولی به سمت عبیدالله و لشكر عبیدالله و عمر سعد مي­روند. همه براي آن طرف هستند، امّا یک نفر هم سمت خیام حسین‌عليه‌السلام نمی­آید. خبر دادند از دور دو پیرمرد دارند به سمت خیام حسین‌علیه‌السلام می­آیند. اين دو نفر به آن سمت نمی­روند. دارند به این سمت می­آیند. حسین‌علیه‌السلام گفت: به استقبال آنان بروید! به اهل حرم خبر دادند که حبیب بن مظاهر و مسلم بن اوسجه هستند. ببینید این بی­بی­ها چه حالتی داشتند که یک وقت کسی از خیام حرم، به سمت حبیب آمد و گفت: حبيب! زینب دختر علی به تو سلام می­رساند. بفهميد اهل‌بیت‌عليهم‌السلام در چه وضعیّتی بودند. حبیب فهمید که بی­بی­ها در چه اضطرابی هستند. می­گویند: خاک­ها را از زمین برمی­داشت، بر روی سر می­ریخت و می‌گفت: من که باشم که دختر علی به من سلام برساند

مسن ترين و كوچكترين شهيد كربلا را معرفي كنيد؟
پرسش :

مسن ترين و كوچكترين شهيد كربلا را معرفي كنيد؟

پاسخ :

بخش اوّل: ‌بزرگترين شهيد كربلا

سابقه در دين و خدمت به اسلام و درك محضر رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ از افتخارات حبيب بن مظاهر بود. حبيب بزرگمردي از طايفه افتخار آفرين «بني اسد» بود. او يك سال پيش از بعثت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ به دنيا آمد. كودكي‌اش همزمان با سالهايي بود كه پيامبر در مكه مردم را به توحيد دعوت مي‌كرد، و جواني‌اش هم عصر با دوران حكومت اسلامي رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ در مدينه و آن سالهاي جهاد و حماسه و فداكاري در راه دين خدا بود.

فيض ديدار پيامبر، توفيقي بود كه حبيب بن مظاهر را از همان، آغاز با معارف دين و حكمت‌هاي متعاليه و سرچشمة زلال و جوشان تعاليم جاودان اسلام آشنا ساخت.

حبيب از اصحاب پيامبر به حساب آمد و از آن حضرت حديث‌هاي زيادي شنيده بود. صحابي بودن اين چهرة عظيم الشأن تاريخ اسلام[1] مقام و موقعيت او را والاتر ساخته بود و شركت او در سن 75 سالگي در نهضت كربلا و دفاع مسلحانه‌اش از حسين بن علي ـ عليه السّلام ـ از صحنه‌هاي پرشكوه و سرشار از معنويتي است كه فقط در جبهه‌هاي نوراني مؤمنان حق پرست يافت مي‌شود. آري، حبيب بن مظاهر قهرمان عابد و عارفي است كه نامش آشناست و با كربلاي حسين و عاشوراي شهادت پيوندي ناگسستني دارد.

پس از آن كه حسين بن علي ـ عليه السّلام ـ تن به بيعت با يزيد نداد و از مدينه به مكه هجرت فرمود دعوتنامه‌هايي از سوي كوفيان براي امام ارسال گرديد كه محتواي آنها اعلام حضور داوطلبانة در مبارزه در ركاب امام بود. نخستين دعوتنامه به امضاي چهارتن از بزرگان كوفه براي امام نوشته شد و به مكه ارسال شد. امضاء كنندگان عبارت بودند از: سليمان بن صرد، مسيّب بن نجبه، رفاعة‌ بن شدّاد و حبيب بن مظاهر.[2]

حبيب بن مظاهر يكي از فعالترين كساني بود كه پس از آمدن مسلم بن عقيل به كوفه به طور پنهاني براي او از مردم بيعت مي‌گرفت و خود را تمام وقت، وقف نهضتي كرده بود كه بنا بود به رهبري امام حسين ـ عليه السّلام ـ انجام گيرد.

امّا با حاكميت ابن زياد به كوفه و ايجاد محدوديت‌هاي شديد او توسط قبيله و عشيره‌اش پنهان گرديد تا از گزند خون آشامان ابن زياد در امان بماند.[3]

ابا عبدالله الحسين ـ عليه السّلام ـ هنگام حركت به كوفه طي نامه‌اي براي حبيب بن مظاهر نوشت:

امّا بعد، اي حبيب! تو خويشاوندي و نزديكي ما را به رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‌داني و ما را بهتر از هر كس‌ مي‌شناسي، تو كه صاحب اخلاق نيكو و غيرت مي‌باشي، پس در فدا كردن جان در راه ما دريغ مكن، تا جدّم رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ پاداش آن را در قيامت به تو عطا كند.[4]

حبيب بن مظاهر علي رغم اين كه مأموران ابن زياد براي جلوگيري از پيوستن كوفيان به كاروان امام حسين ـ عليه السّلام ـ راه‌هاي ورودي و خروجي كوفه را در كنترل داشتند مصمّم شد خود را به حسين بن علي ـ عليه السّلام ـ برساند، لذا شبها راه مي‌رفت و روز استراحت مي‌كرد تا اين كه سرانجام در هفتم محرم در كربلا به كاروان آن حضرت پيوست.[5]

حبيب بن مظاهر در ظهر عاشورا در حالي كه به ميان سپاه دشمن نفوذ كرده بود و آنان را از دم تيغ مي‌گذراند، اين گونه رجز مي‌خواند:

«من حبيب، پسر مظاهرم و زماني كه آتش جنگ برافروخته شود، يكه سوار ميدان جنگم، شما اگر چه از نظر نيرو و نفر از ما بيشتريد، ليكن ما از شما مقاومتر و وفادارتريم، حجت و دليل ما برتر، و منطق ما آشكارتر است و از شما پرهيزكارتر و استوارتريم.»[6]

حبيب بن مظاهر با كهنسالي شمشير مي‌زد و دشمنان را مي‌كشت تا اين كه شمشيري بر فرق او اصابت كرد و يكي هم با سرنيزه به او حمله كرد و حبيب بر زمين افتاد و موهاي سفيد صورتش از خون رنگين شد.[7]

داغ اين شهيد، بر ياران حسين ـ عليه السّلام ـ بسيار گران بود، حسين بن علي خود را به بالين اورساند، تا شهادتش را تبريك گويد و لذا چنين فرمود: «پاداش خود و ياران حامي خود را از خداي تعالي انتظار مي‌برم».[8]

بخش دوّم: كوچكترين يار امام حسين ـ عليه السّلام ـ

كوچكترين سرباز امام حسين(ع) در صحراي كربلا علي اصغر يا همان عبدالله رفيع (شيرخوار) يا عبدالله بن الحسين ـ عليه السّلام ـ است: السلام علي عبدالله بن الحسين الطّفل الرضيع المرمّي الصّريح المُشحط دماً… المذبوح بالسّهم في حجر ابيه لعن الله داميه…؛.[9] سلام بر عبدالله شيرخوار فرزند حسين كه هدف تير قرار گرفت و در خون خود غوطه‌ور شد… و سرش به وسيلة تير دشمن در آغوش پدر، ذبح گرديد. خداوند قاتل او را لعنت كند.

عبدالله بن حسين يا عبدالله رضيع (شير خوار) همان است كه به علي اصغر معروف است. علي اصغر كودك شيرخوار امام و مادرش «رباب دختر امرء القيس» مي‌باشد. معروف و مشهور است كه او در كربلا شش ماه داشت[10] و با تير حرمله بن كاهل اسدي در آغوش پدر ذبح گرديد.[11]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1. نفس المهموم، شيخ عباس قمي.

2. الارشاد، شيخ مفيد.

3. منتهي الآمال، شيخ عباس قمي.

4. لهوف، سيد بن طاووس.

——————————————————————————–

[1] . محمد بن طاهر سماوي، ابصار العين في انصار الحسين، ص 56.

[2] . مفيد، ارشاد، ص 203.

[3] . اعيان الشيعه، ج 4، ص 554؛ ابصار العين في انصار الحسين، ص 57.

[4] . اسرار الشهادت، فاصل دربندي، ص 390.

[5] . اعيان الشيعه، ج 4، ص 554.

[6] . تاريخ طبري، ج 7، ص 347؛ قمي، عباس، نفس المهموم، ص 145.

[7] . تاريخ طبري، ج 7، ص 348.

[8] . ابصار العين في انصار الحسين، ص 60؛ اعيان الشيعه، ج 4، ص 555.

[9] . مجلسي، بحار الانوار، ج 45، ص 66.

[10] . ابومخنف، مقتل الحسين، ص 129.

[11] . مازندراني حائري، محمد مهدي، معالي السبطين، ج 1، ص 259.