آوای دل

ثواب بوسیــدن پای مـادر

۱- پیامبر اکرم صلےالله علیه وآله فرمود:
«کسی که پای مادرش را ببوسد؛مثل این است که آستانه کعبه را بوسیده است».
گنجینه جواهر

۲- و نیز فرمود:«هر کس پیشانی مادر خود را ببوسد،از آتش جهنم محفوظ خواهد ماند».
نهج الفصاحة

۳- روزی مردی نزد پیامبر(ص) آمد و عرض کرد: من تمام گناهان را انجام داده ام،ایا راه توبه برای من هست؟ فرمود:ایا پدر و مادرت زنده اند؟گفت: تنها پدرم زنده است. فرمود: به پدر خود احترام و نیکی کن؛تا خداوند تو را ببخشد. وقتی که آن مرد رفت،حضرت به اطرافیانش فرمود:«ای کاش مادرش زنده بود».
بحارالانوار، ج ۷۱

۴- پیامبر صلےالله علیه وآله فرمودند:
همانگونه که دعای پیامبران در مورد امت خودشان مستجاب است، دعای پدران نیز در حق فرزندانشان مستجاب است».
نهج الفصاحه

آبان روز نوجوان
8 آبان ماه ، روز شهادت محمد حسین فهمیده است. او نوجوانی 13 ساله بود که در دوران دفاع مقدس به شهادت رسید، به همین خاطر این روز به عنوان روز نوجوان و (بسیج دانش آموزی) نامگذاری شد. این روز رو به همه نوجوان های عزیز تبریک میگیم.

متن زیر خلاصه ای از زندگی شهید فهمیده است:
شهید محمد حسین فهمیده، در اردیبهشت سال 1346، در خانواده ای مذهبی در محله پامنار، از محله های قدیمی شهر قم، دیده به جهان گشود. دوران کودکی را به همراه دیگر فرزندان خانواده با صفا و صمیمیت، زیر سایه توجه و محبت پدر و مادری مهربان گذراند و در سال 1352 راهی مدرسه شد. چهار سال ابتدایی را زیر نظر معلمی روحانی گذراند و سال پنجم را به دلیل انتقال خانواده اش به شهر کرج، در مدارس این شهر سپری کرد. محمدحسین با عشق و علاقه به تحصیل، همواره دانش آموز وظیفه شناس و موفقی بود. او هم زمان با تحصیل، با پشتکار فراوان در کمک به پدر نیز می کوشید و با وجود سن کم، در فعالیت های مذهبی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی شرکت می جست شهید فهمیده، پس از پیروزی انقلاب با تشکیل بسیج در آذر سال 1358 به فرمان امام خمینی رحمه الله ، وارد بسیج شد.

پس از حوادث کردستان، با وجود سن کم و جثه کوچکش راهی آنجا شد، ولی برادران کمیته به علت کمی سن، او را بازگرداندند. این قهرمان کوچک آرام ننشست و با شرکت در آموزش های رزمی، تابستان سال 1359 را گذراند. محمد حسین، شهریور همان سال هم زمان با شروع جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران، خود را به جبهه های جنوب رساند.

از مدرسه تا جبهه جنوب محمدحسین فهمیده، آن چنان گوش به فرمان رهبر بود که در شروع جنگ تحمیلی، بی درنگ با رساندن خود به جبهه، در اطاعت از فرمان رهبری و پاس داری از میهن کوشش ها کرد. با این حال، رزمندگان که متوجه شدند او سیزده سال دارد، وی را برگرداندند و درصدد برآمدند از او تعهد بگیرند دیگر از شهر کرج خارج نشود، ولی او رضایت نداد و خطاب به آنان گفت: «خودتان را زحمت ندهید. اگر امام بگویند هر جا باشم، آماده رفتن هستم. من باید به مملکت خدمت کنم. من تعهد نمی دهم». پس از این، زمزمه رفتن به جبهه را بین دوستان و خانواده اش سر داد. پس از آن، یک روز که به بهانه خرید نان از خانه خارج شده بود، به دوستش گفت سه روز بعد که به جنوب رسید، به خانواده اش خبر دهد که او به جبهه رفته است.

در خط مقدم جبهه، شهید فهمیده به اتفاق دوستش، محمدرضا شمس در یک سنگر بودند. محمدرضا زخمی شد و محمدحسین با سختی فراوان او را به پشت خط رساند و به جایگاه پیشین خود بازگشت. او با مشاهده تانک های عراقی که به طرف رزمندگان هجوم آورده و درصدد محاصره و قتل عام آنها بودند، تاب نیاورد و در حالی که تعدادی نارنجک به کمر بسته و در دستش گرفته بود، به طرف تانک ها حرکت کرد. در این هنگام، تیری به پایش خورد و او را مجروح ساخت، ولی نتوانست در اراده محکم و پولادین محمدحسین خللی وارد کند.

ازاین رو، بدون هیچ تردیدی تصمیم خود را عملی ساخت و از لابه لای تیرهایی که از هر سو به طرفش می آمد، خود را به تانک پیشرو رساند و با استفاده از نارنجک، موفق شد آن را منفجر کند و خود نیز تکه تکه شد. پس از انفجار تانک، مهاجمان عراقی گمان کردند حمله ای صورت گرفته است. ازاین رو، روحیه خود را باختند و با سرعت هر چه تمام تر تانک ها را رها کردند و پا به فرار گذاشتند. در نتیجه، حلقه محاصره شکسته شد و پس از مدتی، نیروهای کمکی رسیدند و آن قسمت را از وجود متجاوزان پاک سازی کردند.

خبر شهادت صدای جمهوری اسلامی ایران، با قطع برنامه های عادی خود، اعلام کرد که نوجوانی سیزده ساله با فداکاری زیر تانک عراقی رفته، آن را منفجر کرده و خود نیز به شهادت رسیده است.

شهادت عمار ياسر در جنگ صفين
تقویم هجری قمری
روز واقعه:9 صفر
سال 37 هجری قمری
عمار بن ياسر مكنى به أبى‌ يقظان از صحابه نزديك رسول خدا صلی الله علیه و آله و از ياران باوفاى اميرمؤمنان علیه‌السلام بود. وى پيش از هجرت در مكه معظمه ديده به جهان گشود. هنگامى كه پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله به رسالت برانگيخته شد، عمار از نخستين افرادى بود كه به آن حضرت ايمان آورد. پس از او برادرش عبدالله پدرش ياسر و مادرش سميه نيز ايمان آورده و از اسلام آورندگان نخستين مكه شدند.
اين خانواده به خاطر اظهار ايمان و علاقه به رسول خدا صلی الله علیه و آله مورد فشار روانى و آزار جسمى قرار گرفتند. مشركان قريش آنان را به همراه ايمان‌آورندگان ديگر، شكنجه‌ هاى سخت و توان‌ فرسا مى‌ دادند. پدر و مادرش بدست مشركان مكه به شهادت رسيدند. مادرش نخستين زنى بود كه در راه اسلام، شربت شهادت نوشيد و با خون خويش نهال اسلام را بارور كرد.
عمار، از مهاجران به حبشه و از نمازگزاران به دو قبله بود. وى در جنگ بدر و تمامى جنگ‌ هاى پيامبر صلی الله علیه و آله حضور يافت و در ركاب آن حضرت، با دشمنان اسلام با تمام توان مبارزه كرد. عمار، به هنگام ساختن مسجدالنبى صلی الله علیه و آله، علاوه بر انجام كارهايش كار پيامبر صلی الله علیه و آله را نيز بر عهده مى‌ گرفت و دو برابر ديگران تلاش مى‌ كرد.
پيامبر صلی الله علیه و آله نيز به وى علاقه ويژه اى داشت و او را يكى از خواص خود مى‌ دانست. آن حضرت درباره عمار، سخنان فراوانى دارد. از جمله آن هنگامى كه مشركان قريش، عمار را براى شكنجه دادن در آتشى انداخته بودند، پيامبر صلی الله علیه و آله درباره ‌اش فرمود: يا نارُ كُونى بَرداً وَ سَلاماً عَلى عَمّار كَما كُنتِ بَرداً و سَلاماً عَلى اِبراهيم؛ اى آتش! براى عمار، خنك و مايه سلامت باش، همان طورى كه براى ابراهيم علیه‌السلام خنك و مايه سلامت بودى. پس از دعاى پيامبر صلی الله علیه و آله آتش سوزان، بر بدن عمار اثر نمى‌ گذاشت.[۱]
عمار، پس از رحلت پيامبر صلی الله علیه و آله از معتقدان به ولايت و خلافت امام علی بن ابى‌ طالب علیه‌السلام بود و در اين راه به مانند ساير اصحاب باوفاى آن حضرت، تلاش بليغى به عمل آورد. وى پيوسته در كنار اميرمؤمنان علیه‌السلام و از علاقه‌ مندان به آن حضرت بود و مقام و حق آن حضرت را به نيكى مى‌ شناخت. به همين جهت هيچ گاه از او فاصله نگرفت و او را در عرصه هاى مهم سياسى و اجتماعى تنها نگذاشت.
وى در زمان عمر بن خطاب، حدود دو سال (از سال 21 تا 22 قمرى) حكومت كوفه را بر عهده داشت.[۲] با راهنمايى‌ هاى حضرت على علیه‌السلام تلاش زيادى به عمل آورد تا سنت‌ هاى نبوى صلی الله علیه و آله در جامعه برقرار ماند و روحيه عدل‌ پرورى و ستم‌ ستيزى در ميان مسلمانان حكم‌ فرما باشد.
عمار پس از بركنارى از حكومت كوفه، به مدينه برگشت و در جبهه امام على بن ابى‌ طالب علیه‌السلام قرار گرفت و در برابر رفتارها و كردارهاى ناروا و غيراسلامى زمامداران وقت، واكنش نشان داده و آنان را اندرز مى‌ داد. وى در زمان عثمان بن عفان به خاطر اندرزدادن خليفه در برابر رفتار ناشايست و تبعيض‌ آميز او و كردار غيراسلامى فرمانروايانش در شهرها، مورد ضرب و شتم مجلس‌ نشينان و قراولان خليفه قرار گرفت و به سختى بيمار گرديد.
عمار در قيام سراسرى مسلمانان انقلابى شهرها بر ضد عثمان، با آنان همفكرى و هميارى مى‌ كرد و در انتخاب اميرمؤمنان على بن ابى‌ طالب علیه‌السلام به خلافت اسلامى، نقش بسزايى داشت.
حضرت على علیه‌السلام پس از انتخاب شدن به خلافت، با اين كه بسيارى از ياران وفادار و شايسته خويش را براى حكمرانى به شهرها اعزام كرده بود، ولى عمار را به عنوان يك مشاور و همراز ديرين در نزد خود نگه داشت و در تمامى امور سياسى، اجتماعى و نظامى با او مشورت مى كرد و احترامش را به نيكى نگه مى داشت. عمار نيز با اين كه در حدود 90 سال از عمرش گذشته بود، همچون يك سرباز فداكار و پا در ركاب در خدمت امام على بن ابى طالب علیه‌السلام قرار داشت و تمام مأموريت ها و دستورات آن حضرت را به مانند مأموريت ها و دستورات پيامبر صلی الله علیه و آله به خوبى و نيكى انجام مى داد.
عمار در دو جنگ جمل و صفين از عناصر اصلى یاران امام علی علیه‌السلام بود و كارهاى مهمى در اين دو جنگ بر عهده داشت. عمارياسر در جنگ صفين، مبارزات زيادى به عمل آورد و به سپاه معاويه مى گفت: ولوددتُ أنّكم خلق واحد فذبحتكم[۳]؛ (به خدا سوگند) دوست داشتم كه شما همه يك خلق بوديد و تمامى شما را ذبح مى‌ كردم![۴]
سرانجام در يك عمليات بزرگ، سپاهيان امام علی علیه‌السلام ضربه‌ هاى سهمگين و مهمى بر سپاه معاويه وارد كرده و شيرازه صفوف لشكريان شامى را در هم ريختند. در معركه جنگ، از دو طرف زنانى بودند كه پرستارى زخميان و مددرسانى رزمندگان را بر عهده داشتند. در اين ميان، يكى از پرستاران به عمار رسيد و از وى پرسيد: آيا چيزى مى‌ خواهيد؟ عمار كه بسيار تشنه بود، از وى تقاضاى آب كرد.
زن پرستار، مقدارى شير براى عمار آورد. عمار هنگامى كه شير را مى‌ نوشيد، مى‌ گفت: بهشت در زير گام‌ هاى پيران است. امروز دوستان خود را ملاقات مى‌ كنم. امروز حضرت محمد صلی الله علیه و آله و حزبش را ديدار مى‌ نمايم. به خدا سوگند، اگر دشمنانمان آن قدر بر ما شمشير مى‌ زدند كه ما را به حد ناتوانى مى‌ رساندند، باز هم يقين داشتيم كه ما بر حقيم و آنان بر باطل.
پس از نوشيدن شير، دوباره به رزم بى‌ امانش ادامه داد و صفوف دشمن را از هم گسست و بسيارى از آن سياه‌بختان را به خاك مذلت انداخت. ولى در گرماگرم نبرد فردى به نام ابوعاديه از سپاهيان دشمن بدن عمار را نشانه گرفت و نيزه اى بر او فرود آورد و فرمانده عالى مقام حضرت على علیه‌السلام را از زين به زمين انداخت. فردى ديگر از سپاه دشمن به نام ابن جون، سرش را از بدن جدا كرد.
اين دو نفر، در حالى كه سر بريده عمار را به نزد معاويه بردند، از او تقاضاى پاداش و جايزه كردند و هر كدام از آن دو تلاش مى‌ كرد كه ثابت كند، او عمار را كشته است و در اين باره به نزاع برخاسته بودند.
عبدالله بن عمرو بن عاص كه در نزد معاويه بود و آن دو را مشاهده مى‌ كرد، گفت: درباره سر عمار شتاب‌ زدگى نكنيد و به آن خوشحال نباشيد. زيرا از پيامبر صلی الله علیه و آله شنيدم كه مى‌ فرمود: عمار را گروه سركشان و ستم كاران مى‌ كشند. معاويه كه سخنان وى را شنيد، بسيار ناراحت و خشمگين شد و به عمرو بن عاص گفت: آيا نمى شود اين ديوانه را از پيش چشمان ما دور كنى!
سپس به عبدالله بن عمرو بن عاص گفت: تو به جاى اين حرف ها، چرا جنگ نمى كنى؟ عبدالله گفت: پيامبر صلی الله علیه و آله روزى مرا امر به فرمانبردارى از پدرم كرد. من نيز به خاطر فرمان پيامبر صلی الله علیه و آله از پدرم اطاعت مى كنم و به اصرار او به اين نبرد آمده ام و با شما هستم ولى با كسى مبارزه نمى كنم. همچنين، پيش از شهادت عمار بارها عمرو بن عاص گفته بود كه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: عمار را گروه ستمكاران مى كشند.
از وى پرسيدند: پس چرا او با ما مى جنگد؟ آيا ما ستم كاريم؟ عمرو بن عاص براى فريب آنان گفت: نه، بلكه عمار سرانجام به ما خواهد پيوست و بدست ياران على علیه‌السلام كشته خواهد شد.[۵]
شهادت عمار ضربه سهمگين و تزلزل‌آورى بر سپاهيان معاويه وارد كرد و بسيارى از آنان را به ترديد و دودلى انداخت. ولى معاويه براى سرپوش گذاشتن بر اين فضاحت آشكار در ميان سپاهيان خود شايع كرد كه عمار را على علیه‌السلام كشت. زيرا عمار به دستور على علیه‌السلام به جنگ شاميان آمد و بدست شاميان كشته شده است. پس قاتل او، على علیه‌السلام است!
ادعاى واهى و بى‌ ارزش معاويه، شايد برخى از دودلان شامى را ساكت مى كرد و تسكينى بر التيام آنان بود، ولى در ياران امام على علیه‌السلام تأثيرى نداشت. بلكه موجب تقويت ايمان و تثبيت بيشتر اعتقادات آنان گرديد. عمار ياسر به هنگام شهادت، 91 سال و به روايتى 93 سال و به روايتى ديگر 94 سال از عمرش گذشته بود. علاوه بر ابوالعاديه، افراد ديگرى نيز به عنوان قاتل عمار در منابع تاريخى بيان شده اند، مانند: عقبة بن عامر جهنى، عمرو بن حارث خولانى، شريك بن سلمه مرادى و ابوحراء سكسكى.[۶]
پس از فروكش كردن جنگ، حضرت على علیه‌السلام بدن عمار و هاشم مرقال را كه در يك نبرد به شهادت رسيده بودند، در كنار هم قرار داد و بر آنان نماز گزارد و در همان جا دفن نمود. آن حضرت در غم از دست دادن عمار، بسيار ناراحت بود و مى فرمود: هر كس از وفات عمار دلتنگ نشود، او را از مسلمانى نصيبى نباشد.[۷]
پانویس[ویرایش]
پرش به بالا ↑ منتهى الآمال (شیخ عباس قمی)، ج 1، ص 124.
پرش به بالا ↑ الكامل (ابن اثير)، ج 3، ص 20 و 31.
پرش به بالا ↑ وقعة صفين (نصر بن مزاحم)، ص 319.
پرش به بالا ↑ نك: أنساب الأشراف (بلاذري)، ص 219.
پرش به بالا ↑ وقعة صفين، ص 319.
پرش به بالا ↑ كشف الغمه (علي بن عيسي اربلي)، ج 1، ص 335.
پرش به بالا ↑ منتهى الآمال، ج 1، ص 124.
منابع[ویرایش]
سيد تقى واردى، روز شمار تاريخ اسلام، جلد دوم، ماه صفر (باتلخیص)
منابع بیشتر:
وقایع الایام شیخ عباس قمی، 9 صفر.